Языков Николай Михайлович (04.03.1803 - 07.01.1843) - шоири асри тиллоии рус, намояндаи романтизм.
1. Дар оилаи заминдор дар шаҳри Симбирск (ҳоло Ульяновск) таваллуд шудааст.
2. Нашри нахустини шеъри ӯ аз соли 1819 оғоз мешавад, ки шоири ҷавон дар нашриёти «Рақиби равшанфикр ва хайрхоҳ» аввалин бор баромад кард.
3. Агар хоҳаре буд, Екатерина, ки бо як шоир ва файласуфи дигари рус Хомяков А.С. издивоҷ кардааст.
4. Дар тӯли солҳои донишҷӯӣ, ӯ ба эътирофи шоирони пешрафтаи замони худ - Жуковский, Делвиг ва Пушкин ноил гардид.
5. Вай дар тӯли ҳафт сол дар Донишгоҳи Дорпат таҳсил кардааст (1822-1829), аммо ӯ ҳеҷ гоҳ бинобар ҳаваси аз ҳад зиёд ба ишрат ва корҳои ошиқона онро хатм накардааст.
6. Дар вақти кӯтоҳмуддат аз Дорпат ҳангоми таҳсил дар Тригорск (вилояти Псков, ҳозира - вилояти Псков), ман бо Пушкин, ки он лаҳза дар ғурбат хизмат мекард, вохӯрдам.
7. Ҳангоми зиндагӣ дар мулки Языково дар нимаи аввали солҳои 1830 ба гомеопатия таваҷҷӯҳ зоҳир кард, ба тарҷумаи китоби олмонӣ, ки ба ин соҳаи дониш бахшида шудааст, машғул буд.
8. Соли 1833 ӯ бори дигар бо Пушкин вохӯрд, ин дафъа дар мулки Языковои худ, ки дар он ҷо чандин сол, ба таъбири худаш, "танбалии шоирона" пайдо шуд.
9. Дар нимаи аввали солҳои 1830, ӯ аввал ба ҳаракати славянофилҳо таваҷҷӯҳ зоҳир кард ва ба онҳо наздик шудан гирифт. Славянфилҳо асолати Русия ва фарқиятҳои назарраси онро аз ҷаҳони Ғарб дифоъ карданд.
10. Ба наздикшавии Языков бо славянофилҳо пеш аз ҳама шавҳари хоҳари ӯ Кэтрин А.С.Хомяков мусоидат кард.
11. Бо сабаби тарзи ҳаёти пурғавғо дар солҳои донишҷӯӣ, саломатии шоир барвақт вайрон карда шуд, аллакай дар соли 1836 аввалин мушкилоти ҷиддӣ пайдо шуданд. Ташхиси шоир сифилис буд.
12. Вай дар хориҷа табобат гирифтааст, ки онро табиби маъруфи онвақтаи Русия Ф.И.Иноземцев ба истироҳатгоҳҳои Мариенбах, Кройцнач, Ханау, Ганштейн ва инчунин ба Рим ва Венетсия фиристодааст. Ҳангоми табобат ман бо Н.В.Гогол вохӯрдам.
13. Чанд муддат ӯ бо Н.Гогол, ки Языковро ҳамчун шоир қадр мекард, равобити хеле наздики дӯстӣ дошт. Дӯстии пурғайратонаи онҳо оқибат пажмурда шуд, аммо онҳо муддати тӯлонӣ мукотиба доштанд.
14. Н.Гогол асари "Зилзила" -и Языковро беҳтарин шеъри ҳама навишта буд ба забони русӣ.
15. Дар давоми солҳои охири ҳаёти худ - 1843-1847, шоири вазнин дар Маскав зиндагӣ мекард, аз хонаи истиқоматиаш берун нарафта, оҳиста-оҳиста мемурд. Бо вуҷуди ин, вай то охири умр ҳар ҳафта маҷлисҳои адабӣ баргузор мекард.
16. Дар охири ҳаёти худ ӯ ба мавқеъҳои радикалии славянофилӣ гузашт, ғарбгароёнро шадидан ва баъзан шадидан танқид кард. Барои ин вай мавриди интиқоди пегоративии Некрасов, Белинский ва Герцен қарор гирифт.
17. Языков ҳеҷ гоҳ издивоҷ накард ва фарзанде ҳам надошт (ҳадди аққал, боэътимод маълум аст).
18. 26.12.1847 вафот кардааст, аввал дар дайр дар Данилов, дар паҳлӯи дӯстонаш Гогол ва Хомяков дафн карда шудааст. Дар солҳои 30-юми асри 20 боқимондаҳои ҳар се нависанда дар қабристони Новодевичий дубора дафн карда шуданд.
19. Китобхонаи шахсии Н.М.Языков, ки пас аз вафоташ боқӣ мондааст, ду ҳазору дусаду сию панҷ китобро дар бар мегирифт. Онро бародарони шоир Александр ва Петр мерос гирифтанд ва дар ниҳоят тамоми китобҳоро ба китобхонаи зодгоҳи Языковҳо - Симбирск тақдим карданд.
20. Дар шеърҳои Языков ангезаҳои гедонистӣ, анакреонтикӣ бартарӣ доранд. Сабки сабук ва ҳамзамон калимаи забони ӯ бо асолати баланд фарқ мекунад.
21. Дар байни ашъори ӯ мунаққидон бештар асарҳое ба монанди "Заминларза", "Шаршара", "Ба Рейн", "Тригорское" -ро қайд кардаанд. Вай ба доя машҳури Пушкин Арина Родионовна паёми шоирона навиштааст.